Người thợ lò đầu tiên in dấu chân ở mức khai thác sâu nhất ngành than Việt Nam

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trao quà lưu niệm cho anh Nguyễn Trọng Thái tại chương trình “Vinh quang Việt Nam - Dấu ấn 30 năm đổi mới” năm 2017. Ảnh: VGP/Linh Đan

Sinh ra trong một gia đình có 4 anh em trai, bố làm kiểm lâm, mẹ làm giáo viên, cuộc sống gia đình khó khăn. Năm 1994, 19 tuổi, sau khi tốt nghiệp trường trung cấp mỏ Việt-Xô, Nguyễn Trọng Thái quyết định rời quê hương Hải Dương ra Quảng Ninh lập nghiệp và đầu quân cho Công ty CP Than Hà Lầm.

Chỉ sau ba năm làm việc, Nguyễn Trọng Thái đạt giải thưởng “thợ xuất sắc toàn ngành” và được công ty đặc cách nâng lương, bổ nhiệm là Tổ trưởng tổ đào lò của công trường kiến thiết cơ bản 1.

Để có được những tấn than từ sâu trong lòng đất, công việc của những công nhân tổ đào lò như anh Thái là hết sức quan trọng bởi đây là khâu khơi thông dòng chảy của suối than.

Thuận lợi là khai trường sản xuất của đơn vị tương đối ổn định, công nghệ hiện đại, tư tưởng cán bộ công nhân luôn vững vàng vượt qua khó khăn, đội ngũ công nhân trong tổ có bậc thợ cao, có bề dày kinh nghiệm.

Tuy nhiên, cũng có không ít khó khăn như diện sản xuất rộng, đi xa xuống sâu, điều kiện địa chất phức tạp, vỉa vách phay phá, áp lực lớn... làm ảnh hưởng đến năng suất của toàn đơn vị.

Anh Nguyễn Trọng Thái, người thợ lò đầu tiên đặt chân xuống độ sâu -300, độ khai thác sâu nhất của toàn ngành than Việt Nam. Ảnh: VGP

Trong 10 năm từ 2009 đến 2018 tổ sản xuất do anh Thái phụ trách đã đào được gần 10.000 mét lò xây dựng cơ bản và lò chuẩn bị sản xuất (hằng năm đều vượt từ 110 đến 115% kế hoạch công ty giao), qua đó mở ra nhiều diện khai thác than mới cho công ty. Năng suất lao động bình quân của tổ luôn dẫn đầu Công ty cũng như Tập đoàn. Hiện nay thu nhập bình quân của thành viên trong tổ đạt từ 16 triệu đồng đến 25 triệu đồng/tháng, tăng gần 300% lương bình quân đối với công nhân đào lò năm 2009.

Là Tổ trưởng tổ đào lò chuẩn bị sản xuất và xây dựng cơ bản, quản lý 30 công nhân và trực tiếp tham gia đào, chống lò. Hơn 20 năm trong nghề, điều anh Thái thấm thía nhất là công việc trong lòng đất đòi hỏi một sự hiệp đồng chặt chẽ, sản phẩm làm ra không phải của riêng ai trong khi chỉ một sơ suất nhỏ sẽ ảnh hưởng đến năng suất công việc mà nguy hiểm hơn là đe dọa đến tính mạng của đồng đội.

Năm 2009 là bước ngoặt lịch sử của ngành than khi chính thức mở ra một giai đoạn chinh phục độ sâu mới của toàn ngành. Nguyễn Trọng Thái vinh dự là người đầu tiên đặt chân xuống độ sâu -300 m, độ khai thác sâu nhất của toàn ngành than Việt Nam.

Theo anh Thái trong quá trình làm việc, anh đã cùng anh em trong tổ nghiên cứu, trao đổi và tranh thủ mọi cơ hội để học hỏi các chuyên gia, các kỹ thuật viên để nhanh chóng làm chủ thiết bị, công nghệ, thực hiện các giải pháp, biện pháp thi công hợp lý về các mặt, từ khâu khoan nổ mìn đến bốc xúc vận chuyển đất đá, nhờ đó những đường lò xuyên lòng đất dưới mức -300 m đã được chinh phục thành công, giúp Công ty than Hà Lầm đưa được 2 lò chợ cơ giới hóa đầu tiên của Tập đoàn vào khai thác than đạt hiệu quả cao.

Người truyền cảm hứng cho anh em thợ lò

Trong suốt quá trình làm việc và cống hiến, với trình độ tay nghề cao và kinh nghiệm đào lò, Nguyễn Trọng Thái còn là cây sáng kiến, năm nào anh cũng có vài ba sáng kiến, trong 26 năm công tác, anh đã đóng góp 96 sáng kiến cải tiến kỹ thuật được áp dụng vào sản xuất của Công ty với giá trị làm lợi trên 10 tỷ đồng.

Anh cũng là người luôn ý thức kèm cặp anh em trong tổ. Gần 100 anh em công nhân thi nâng bậc, có tay nghề đáp ứng được tốt công việc và xử lý các tình huống khó trong sản xuất đã được anh giúp đỡ, bồi dưỡng, trong đó 22 anh em trong tổ đạt danh hiệu thợ giỏi cấp công ty, 8 người đạt danh hiệu thợ giỏi xuất sắc cấp Tập đoàn

Nguyễn Trọng Thái còn vinh dự được lựa chọn tham gia cứu hộ, cứu nạn tại các đơn vị trong Tập đoàn CN Than-Khoáng sản Việt Nam. Đối với anh, kỷ niệm khó quên nhất là năm 2014, anh và các thợ lò bậc cao của Tập đoàn được chọn tham gia đào lò để giải cứu 12 công nhân bị mắc kẹt trọng vụ sập hầm tại dự án Thủy điện Đạ Dâng, Lâm Đồng.

Tại đây, anh Thái đã dũng cảm, mưu trí chỉ huy một mũi đào lò cứu hộ, cùng với đồng đội dồn sức lực cao nhất để tiếp cận nhanh nhất đến vị trí 12 công nhân mắc kẹt. Mũi đào lò do các thợ đào lò chuyên nghiệp của Tập đoàn CN Than-Khoáng sản Việt Nam đã đào thông đường hầm cứu nạn, tiếp cận và giải cứu an toàn 12 công nhân sớm hơn kế hoạch rất nhiều. Với những đóng góp trong công tác cứu hộ vụ sập hầm công trình Thủy điện Đạ Dâng, tỉnh Lâm Đồng, Nguyễn Trọng Thái đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng thưởng Bằng khen.

Gần 30 năm gắn bó với hầm lò, anh chia sẻ: “Mỗi người sinh ra đều có một vị trí, khi đặt đúng vị trí họ sẽ tỏa sáng. Tôi tự nhận thấy mình thích hợp với công việc này, nghề thợ mỏ đã vinh danh tôi”.

Dấu chân của anh Nguyễn Trọng Thái, người thợ lò đầu tiên chinh phục mức -300 m tại công trường KTCB, đã được đúc đồng và hiện được lưu tại nhà truyền thống của Công ty CP Than Hà Lầm. Anh chia sẻ, đây có thể coi như “phần thưởng cuộc đời” dành cho anh.

20 năm liên tục đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, 3 năm liên tục là Chiến sĩ thi đua cấp Bộ, anh Nguyễn Trọng Thái đã vinh dự được tặng  Huân chương Lao động hạng ba; 03 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh năm 2013; Giải thưởng Vinh quang Việt Nam năm 2014, 2017; một trong 30 cá nhân tiêu biểu trong 30 năm đổi mới được Tổng Bí thư gặp mặt; một trong 70 cá nhân tiêu biểu được tuyên dương tại Hội nghị cấp Nhà nước kỷ niệm 70 năm ngày Bác Hồ ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc; nhiều Bằng khen của các bộ, ngành và tỉnh Quảng Ninh.

Linh Đan